بطور کلی پروانه های اگزاست فن به دو دسته فن اکسیال و فن سانتریفیوژ تقسیم میشوند:
الف ) اگزاست فن آکسیال (محوری) : در مواردی که نیاز به فشارهای استاتیکی پایین (کمتر از 100 پاسکال) می باشد، استفاده از فن و هواکش های آکسیال یا محوری توصیه می شود. این هواکش ها معمولا از جنس پلاستیک یا فلز تولید می شوند که هواکش های پلاستیکی معمولا در ظرفیت های پایین و برای کاربردهای خانگی استفاده می شوند.اگزاست فن های محوری نسبت به اگزاست فن های سانتریفیوژ قادر به جابه جا کردن حجم هوای بیشتری والبته صدای بیشتری می باشند در صورتی که برای فشارهای استاتیکی بالا کاربرد ندارند و باید از اگزاست فن سانتریفیوژ استفاده کرد.
-
انواع فن اکسیال یا محوری :
1-فن دیواری : فن دیواری یا پنجره ای سادهترین وپرکاربرد ترین نوع فن محوری میباشد که شامل یک پروانه دارای ۳ الی 8 پره ، الکتروموتور و یک قاب وتور محافظ میباشد. پروانه فن دیواری از جنس فلز یا ترکیبات پلاستیکی بوده و داخل قاب قرار میگیرد. اتصال الکتروموتور در اندازههای کوچک و متوسط به صورت کوبل مستقیم یا دایرکت درایو بوده و در اندازههای بزرگتر به صورت تسمه پولی میباشد. فنهای دیواری برای حجم زیاد هوا و فشار استاتیک کم استفاده میشوند و برای غلبه بر سیستمهایی با افت فشارهای بیش از ۱50 پاسکال توصیه نمیشوند و کاربرد آنها برای سیستمهای کوچک و ساده از نظر تهویه که فاقد کانال کشی یا دارای کانالهای کمیباشند محدود میگردد.
2-فن کانالی : فن کانالی (هواکش آکسیال کانالی) شبیه فن پروانهای است امابجای قاب، الکتروموتور و پروانههای فن درون محفظهای به شکل استوانه قرار میگیرند و پروانه آن 4 الی 9 پره با طراحی آیرودینامیکی یا مسطح دارد.کانال یا استوانه ای که پروانه داخل ان نصب میشودکارایی هواکش را افزایش میدهد و طوری طراحی شده که با نوک پرهها فاصله کمی داشته باشد. اتصال الکتروموتور در این نوع فنها میتواند به صورت کوبل مستقیم یا تسمه پولی باشد بطور مثال برای کاربردهای صنعتی جهت تخلیه اسپری رنگ یا تخلیه دود به جهت عدم برخورد هوای آلوده با الکتروموتور و آسیب رسانی به آن از اتصال تسمه پولی استفاده میگردد.
3-جت فن یا فن لوله محوری : فن لوله محوری (جت فن) تقریبا مانند فنهای کانالی بوده اما با این تفاوت که قبل از فن پرههای راهنما اضافه میشوند و همچنین تعدادتیغه یا پرههای پروانه افزایش مییابد. پرههای راهنما جریان هوا را مستقیم میکنند و بازدهی هواکش و قابلیتهای مربوط به فشار استاتیک را افزایش می دهد. این پرهها موجب میشوند این فن، پربازدهترین فن محوری باشد. این فن ها معمولاً در کانالها به جای فن های سانتریفیوز یا گریز از مرکز به کار میروند مخصوصاً وقتی که محدودیت فضا وجود داشته باشد. فن های پره محوری صدای بسیار زیادی تولید میکنند. در این نوع فنها اتصال الکتروموتور به پروانه یا به صورت دایرکت درایو-مستقیم بوده یا به صورت کوپلینگی-فولی تسمه میباشد.
4-فن اکسیال پره ملخی AXIAL PROPELLER: این نوع اگزاست فن جریانهای گازی زیاد و با فشار پایین تولید میکندونسبتا بازده پایینی دارد .
5-فن تیوپ آکسیال TUBE AXIAL : این نوع اگزاست فن فشار بالاتری نسبت به اگزاست فن پره ملخی تولید می کند و ازآن بازدهی بیشتر دارد،خروجی جریان اگزاست فن غیر یکنواخت بوده و چرخش زیادی درآن دیده می شود.
6-فن وین آکسیال VANE AXIAL :اگزاست فن وین اکسیال در واقع یک اگزاست فن تیوب اکسیال است که توسط تیغه هایی درخروجی،جریان گاز را تقویت کرده و انرژی جنبشی جریان را به فشار ثابت تبدیل می کند همچنین دراین اگزاست فن تهویه شکل جریان هوا یکنواخت میباشد.
ب) اگزاست فن سانتریفیوژ : اگزاست فن سانتریفیوژ (فن سانتریفیوژ یوتیلیتی،هواکش یوتیلیتی،یوتیلیتی فن مکنده) جز عمده ترین و پرکاربرد ترین اگزاست فن های گریز از مرکز یا سانتریفیوژ می باشد، موارد استفاده این هواکش ها در ساختمان ها و برج های اداری و تجاری ،صنایع نفت ودیگر صنایع ، بیمارستان ها ، کارخانجات صنعتی، صنایع سیمان ، برج خنک کن ها ، هواسازها و.... می باشد.این نوع اگزاست فن ها دارای راندمان بالایی بوده و به علت تامین افت فشار استاتیک تا محدوده قابل توجه ای نسبت به هواکش های اکسیال برتری و ارجعیت دارند.هواکش ها یا اگزاست فن سانتریفیوژ از نظر کاربردی هم بعنوان مکنده (اگزاست فن) و هم بعنوان دمنده (بلوئر) قابل استفاده هستند