کربن اکتیو یا ذغال فعال به گروهی از مواد کربنی با پوکی و سطح داخلی بالا اطلاق می‌شود. که دارای ساختار پوک و منفذی، ظرفیت جذب بالا، قابلیت فعال‌سازی مجدد سطح و همچنین قیمت پائین در مقایسه با جاذب‌های غیرآلی مانند زئولیتیک، مادهٔ منحصربه‌فردی می‌باشند.
این ماده از پیرولیز موادکربنی از قبیل چوب، زغال سنگ، هسته یا پوسته میوه‌ها مانند پوسته نارگیل حاصل می‌گردد. و در مراحل بعدی تحت عملیات فعال‌سازی قرار می‌گیرد. پیرولیز مواد کربنی، بدون حضور هوا، باعث تخریب مولکول‌های غیرآلی می‌شود که یک ماده پودری کربنی از آن ایجاد خواهد شد. جسم تولیدشده دارای سطح ویژه و تخلخل بالایی می‌باشد.
کاربردهای عمده کربن اکتیو در صنایع آب برای از بین بردن رنگ، بو و مزه غیردلخواه از آب می باشد. همچنین در تصفیه فاضلاب کارخانه ها و پالایشگاه های گاز، پتروشیمی ها و پالایشگاههای نفت، تصفیه هوا و گازها کاربرد فراوان دارد. بازیافت حلال ها و مواد شیمیائی نیز از کاربردهای عمده ذغال فعال است. همچنین از این نوع فیلتر ها در صنعت آب جهت حذف کلر آزاد و همین طور حذف کدورت و رنگ و بو می توان استفاده کرد.
